(20 oktober 2017) Zojuist kreeg ik een e-mail van Betty Amon, die samen met haar team de hele Bijbel in het Nukuoro vertaalt: ze is klaar met het doornemen van mijn opmerkingen bij de vertaling. En dat is een grote stap in het Nukuoro-project.
Al in 1987 verscheen het Nieuwe Testament in het Nukuoro. Een paar jaar daarna begon Betty met het vertalen van het Oude Testament, zodat de Nukuoro-bevolking de hele Bijbel in haar eigen taal zou krijgen. In 2011, toen alle boeken vertaald waren begon ik met Betty te werken aan een grondige controle van de hele vertaling. Ik bracht een maand op Guam door, waar we werkten aan Genesis en Exodus. In die maand legden we een basis waarmee we de komende jaren verder konden: ik nam de vertaling boek voor boek door en zette daar mijn vragen en opmerkingen bij; Betty ging door die opmerkingen heen, beantwoordde mijn vragen en corrigeerde waar nodig de vertaling.
Niet alleen mijn opmerkingen waren aanleiding om de vertaling te herzien. Ook het vertaalteam zelf had talloze suggesties voor verbetering.

Het Nukuoro-vertaalteam in 2011

Nu, oktober 2017, heeft Betty dus al mijn (ca. 23.000) opmerkingen en vragen doorgenomen. Dat er daarbij heel wat aan de vertaling is geschaafd, laat dit voorbeeld zien. Links het begin van het boek 1 Samuel zoals het er nu uitziet; rechts de versie uit 2011.

We zijn dankbaar dat we dit punt nu hebben bereikt! Intussen gaat Betty door: er liggen nog correcties van het team; er komt nog een spellingcontrole; we moeten kijken of belangrijke termen consequent vertaald zijn; et cetera. Binnenkort hoop ik te beginnen met het nog eens helemaal doornemen van de vertaling.

Het is overigens de moeite waard om Betty’s verhaal te lezen. Het is hier te vinden.

Sommige Bijbelvertalers worden op een onverwachte manier geroepen. Onze collega Edmond Teppuri (Nukumanu-eiland, Papoea-Nieuw-Guinea) schreef vorige week zijn herinneringen op aan het moment dat hij Bijbelvertaler werd. Het was niet bepaald wat hij van plan was.
“Ik had er nooit over gedacht of maar gedroomd om Bijbelvertaler te worden… Maar in 2002 werd ik door God geroepen om Bijbelvertaalwerk te doen.
In 2002 was ik verkozen tot voorzitter van de Nukumanu Raad van Oudsten. Alle voorzitters in de regio moesten een workshop in Buka (de provinciehoofdstad) bijwonen, dus ik ging aan boord van de MV San Kamap. Toevallig was Kennedy Tunehu, die was aangewezen om een Bijbelvertaalcursus in Ukarumpa bij te wonen, ook aan boord. Nu moesten er eigenlijk twee mensen van iedere taalgroep aan de cursus deelnemen, maar Kennedy was in z´n eentje.
Op het schip kwam Kennedy naar me toe en vroeg me om mee te gaan naar de vertaalcursus. Ik zei: ‘Nee, ik heb het druk, als ik tijd had zou ik met je meegaan’, maar ik meende het niet.”
Vanuit Buka zou Kennedy naar Ukarumpa vliegen met vertaaladviseur Sue Andersen. Ze bleven allebei op Edmond aandringen, hij deed zijn uiterste best om hen te ontlopen… maar tevergeefs: doordat het vliegtuig vertraagd was, liepen ze elkaar uiteindelijk toch weer tegen het lijf, en op dat moment stapte Edmond zonder zich te bedenken bij hen in de bus naar het vliegveld. Eenmaal in het vliegtuig kwam hij bij zinnen; boos op zichzelf vroeg hij zich af waarom hij zich in vredesnaam had laten overhalen.
Maar na een weekje in Ukarumpa begon het Bijbelvertalen hem enorm te interesseren, en al snel werd hij een fulltime vertaler. Om een lang verhaal kort te maken: de tien jaren daarop vertaalde Edmond het Nieuwe Testament, dat in 2014 uitkwam. Sindsdien heeft hij verdere cursussen gevolgd, en hij zet nu de eerste stappen om een naburige taalgroep, het Luangiua, te gaan helpen met een vertaling van het Oude Testament.
(Klik hier voor het complete verhaal.)

Evelyn en Edmond Teppuri met hun kinderen (vlnr) Lisa, Verolyn, Joylin en Manahave