(6 juni 2014) Al een jaar of drie werk ik samen met het team dat de Bijbel in het Nukuoro vertaalt, een taal in de Federated States of Micronesia. Op afstand heb ik inmiddels twee derde van de Bijbel doorgenomen en gecontroleerd. Vertaler Betty Amon en haar team bereidt de vertaling voor; de hele Bijbel is inmiddels vertaald, en 90% ervan is door het team herzien en gecorrigeerd. Wanneer ik een boek voorzien heb van mijn vragen en opmerkingen, kan Betty deze vervolgens doornemen en de vertaling waar nodig corrigeren.
Na drie jaar op afstand werken, was het hoog tijd om elkaar eens te ontmoeten en een aantal dingen door te spreken. In mei ben ik daarom afgereisd naar het eiland Pohnpei, waar het Nukuoro-vertaalteam zich bevindt. Het team was tijdens mijn verblijf dagelijks beschikbaar om bij elkaar te komen – ze zijn allemaal gepensioneerd – en we hebben dan ook een groot aantal dingen kunnen bespreken. We spraken bijvoorbeeld over een aantal sleutelbegrippen uit de Bijbel: “prijzen”, “veroordelen”, “tabernakel”, “tempel”, “vergeven”, en zo nog een heel aantal. Over al deze termen had het team al meermalen gesproken en vaak ook al een beslissing genomen, maar het samen bespreken hielp mij om de betekenis van de Nukuoro-termen helder te krijgen, en hielp het team om een beter gefundeerde keuze te maken.
Ook de vertaling van de naam (of: namen) van God kwam aan de orde. Bijvoorbeeld: hoe vertaal je de naam JHWH in het Oude Testament? (Antwoord: meestal als TAGI Maolunga, “hoogste Heer”, maar op sommige plaatsen zal de naam Iahweh worden gebruikt.)
Verder spraken we over een aantal onderdelen van de spelling: schrijf je bepaalde woorden aan elkaar, of als drie losse woorden? Gebruik je hoofdletters wanneer “Hij” naar God verwijst? (Dat laatste zijn we in het Nederlands gewend, maar in de meeste andere talen gebeurt het niet.) En is het nodig om elk vers op een nieuwe regel te beginnen? (Het team wilde dat aanvankelijk wel, omdat de versnummers anders zo lastig te vinden zijn. Ik kon echter laten zien dat je de versnummers wat groter kunt afdrukken, zodat ze toch wel duidelijk zijn.)
We namen ook de tijd om eens even de rug te rechten en na te denken over het project als geheel: onze motivatie, ervaringen, vreugden en teleurstellingen. Ook keken we vooruit te kijken naar de komende jaren. Er is nog veel te doen, maar het project begint zijn voltooiing te naderen. Op zaterdag kwamen we met een groep Nukuoro’s bijeen voor een ontmoeting, waar het team en ik de mensen een update gaven over het vertaalproces. Men ziet uit naar de voltooide vertaling!